လတျတလောမှာ ဖွဈပှားနတေဲ့ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID_19 ကွောင့ျ နအေိမျကနပေဲ အလုပျလုပျနကွေရတယျ။ အိမျအပွငျလညျး မထှကျရဘဲ အိမျထဲမှာပဲ တဈခြိနျလုံး အောငျးနရေတာက အခြိနျကွာလတဲ့အခါ စိတျဓာတျကလြာစနေိုငျပါတယျ။ ဒီတော့ ကနြတေဲ့ စိတျဓာတျလေးကို ဘယျလိုမွှင့ျတငျရမလဲ ပွောပွပေးပါရစေ။

စိတျဓာတျကနြပွေီလား ဆနျးစဈကွည့ျရအောငျ

စိတျဓာတျကတြယျဆိုတ ဘာမှမလုပျခငြျအောငျ ထိုငျနမှေ၊ တခြောငျခြောငျမှာ ခှနေမှေ မဟုတျပါဘူး။

  • မဆာဘဲ စားမိနမေယျ
  • လုံးဝ စားခငြျစိတျမရှိတာမြိုးဖွဈမယျ
  • အမွဲလိုလို စိတျတိုနမေယျ
  • စိုးရိမျစိတျ မြားနမေယျ
  •  ဒေါသဖွဈလှယျမယျ
  • အကွောငျးမဲ့ သကျသကျ အောျဟဈခငြျနမေယျ
  • အလိုလို ဝမျးနညျးနမေယျ
  • အိပျနမေယျ စတဲ့ လက်ခဏာတှကေို ခံစားရနိုငျပါတယျ။

ဒီလက်ခဏာတှကေ စိတျဓာတျကမြှနျးမသိ ကနြတောပါ။ ဒီပွူနာကို အမွနျဆုံးဖွရှေငျးဖို့လိုပါမယျ။ ဒါမှ နောကျဆကျတှဲ ကနြျးမာရေး ပွူနာတှေ ဖွဈမလာမှာပါ။

Stay at Home ကာလမှာ ကနြတေဲ့ စိတျဓာတျလေးကို ဘယျလိုမွှင့ျကွမလဲ

အိမျမှာပဲနနေရေခြိနျမှာ စိတျဓာတျမကစြဖေို့ဆိုရငျ

မနကျခငျး နရေောငျခွညျ နဲ့ထိတှေ့ပါ

မနကျခငျးနရေောငျခွညျ နုနုလေးက စိတျခံစားမှုကိုကောငျးစပွေီး စိတျဓာတျကတြာမြိုး မဖွဈအောငျ ကာကှယျပေးနိုငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရုံးမတကျရဘူးဆိုပွိး နောကျကမြှ ထတာမြိုး မလုပျဘဲ မနကျစောစောထလို့ နရေောငျခွညျ နုနုလေးနဲ့ ထိတှေ့ပါ။

သီခငြျး နားထောငျပါ

သီခငြျးနားထောငျတာက စိတျကို အနားရစပွေီး စိတျပြောျရှှငျစဖေို့ အကောငျးဆုံးအားဖွည့ျပေးနိုငျပါတယျ။ စိတျညဈတဲ့အခါ စိတျဓာတျကတြဲ့အခါမြိုးမှာ သီခငြျးဖှင့ျပွီး လိုကျဆိုကွည့ျပါ။

တရားထိုငျပါ

အေးဆေးငွိမျသကျတဲ့နရောမှာ ငွိမျငွိမျလေးထိုငျလို့ ဝငျသကျထှကျသကျမှတျတာကလညျး စိတျခံစားမှုကို ကောငျးစနေိုငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ တဈနေ့ကို ၁၅ မိနဈလောကျ ဝငျသကျထှကျသကျမှတျပါ။

လေ့ကငြ့ျခနျး လုပျပါ

လေ့ကငြ့ျခနျးလုပျတာက ပြောျရှှငျခွငျး ဟောျမုနျးတှကေို ထှကျလာအောငျ လှုံ့ဆောျပေးလို့ စိတျဓာတျကမြှု ကငျးပွီး ပေါ့ပါးလနျးဆနျးနစေမြော အသအေခြာပါ။ ဒါကွောင့ျ စိတျလကျပေါ့ပါးခငြျတယျဆိုရငျ တဈနေ့တာရဲ့ မိနဈ ၃၀ ကနေ ၁ နာရီလောကျကို ပုံမှနျလေ့ကငြ့ျခနျး လုပျပါ။ Youtube ကနကွေည့ျပွိး အဆငျပွမေယ့ျ လေ့ကငြ့ျခနျးလေးတှကေို လုပျပေးလို့ရပါတယျ။

အိပျရေးဝဝ အိပျပါ

ပွည့ျဝတဲ့ အိပျစကျခြိနျက စိတျဓာတျမကစြဖေို့ အကောငျးဆုံး အားဖွည့ျပေးပါလိမ့ျမယျ။ ညနကျအထိ ဂိမျးဆော့တာ၊ ဖုနျးသုံးတာ၊ ရုပျရှငျကွည့ျတာမြိုး မလုပျဘဲ ညဘကျတိုငျးမှာ အိပျရာစောစောဝငျလို့ အိပျရေး ဝဝအိပျပါ။

အာဟာရပွည့ျဝအောငျ စားပါ

အစားအသောကျကလညျး စိတျအခွအေနအေပေါျ သကျရောကျမှုရှိပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကဖငျးတှေ အလှနျအကြှံသောကျသုံးတာ၊ ပွုပွငျထားတဲ့ အစားအစာတှကို အလှနျအကြှံစားတာမြိုး မလုပျပါနဲ့။

ကနြျးမာရေးနဲ့ညီညှတျအောငျ ခကြျပွုတျ စားသုံးပါ။ အရောငျအသှေး စုံလငျအောငျစားပါ။

စာဖတျပါ

အခုလို အိမျမှာနနေရေတဲ့ကာလတှကေို အားလပျခြိနျတှလေို့တှေးပွီး စာအုပျကောငျးဗလးတှကေို ဖတျပါ။ စာဖတျတာက စိတျအာဟာရကို ဖွည့ျရာရောကျသလို အခွား အတှေးတှမေဝငျစဖေို့ အကောငျးဆုံး ကာကှယျပေးတာကွောင့ျ တဈနေ့ကို ၁၅ မိနဈကနစေလို့ ကိုယျနိုငျသလောကျ စာဖတျပါ။

တဈကိုယျရေ သန့ျရှငျးရေး ဂရုစိုကျပါ

နအေိမျမှာ နရေတယျဆိုပမေယ့ျ တဈနေ့တာမှာ ရခြေိုးတာ၊ ခေါငျးလြှောျတာ ကနစေလို့ ပုံမှနျလုပျဆောငျနကြေ တဈကိုယျရေ သန့ျရှငျးရေးကိစ်စတှကေို လုပျဆောငျပေးပါ။ ဒါက စိတျလကျပေါ့ပါးလနျးဆနျးစပွေီး စိတျဓာတျကတြာကို ကာကှယျပေးနိုငျမှာပါ။

ကဲ…. စိတျဓာတျကနြတေယျဆို ဒီနညျးလေးတှသေုံးပွီး အခုပဲ စိတျဓာတျကိုမွှင့ျတငျလိုကျပါ။

ရေးသားသူ Aye Thi Mon
ဆေးပညာပိုငျးဆိုငျရာတညျးဖွတျသူ Dr. Thurein Hlaing Win
Credit to: hellosayawon