ယခုအခ်ိန္သည္ကား မိုးတြင္ကာလျဖစ္သလို ရာသီဥတုကလည္း စိုစြတ္ လွသည္။ မိုးဦးကာလသည္ကား ျမန္မာတို႔အဆို စပါးညႇင္းရာသီျဖစ္ၿပီး ေပြး / ညႇင္း စသည့္ ယားနာေရာဂါမ်ား အျဖစ္မ်ားသည့္ ရာသီဥတုျဖစ္သည္။ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ မိုး ရြာသြန္းေနသျဖင့္ သာမန္ မိသားစုအေတာ္အသင့္ရွိသည့္ အိမ္မ်ားတြင္ပင္ ေလၽွာ္ဖြတ္ ထားေသာ အဝတ္အစားမ်ား မေျခာက္နိုင္ျဖစ္ေနသလို ေလၽွာ္ဖြတ္၍ ေသတၱာ / အဝတ္ ဘီရိုမ်ားအတြင္း သိမ္းဆည္းထားေသာ အဝတ္အစားမ်ားမွလည္း အစိုျပန္ျခင္း၊ ဖားဥ စြဲျခင္းႏွင့္ မွိုတက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည့္ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ စိုထိုင္းထိုင္း အဝတ္အစားမ်ားႏွင့္ မွိုစြဲလ်က္ရွိေသာ အဝတ္အစား မ်ားကို ဝတ္ဆင္မိသူ မ်ားအဖို႔ အေရျပားယားယံျခင္းမ်ားႏွင့္ ယားနာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ အခြင့္အလမ္း အလြန္မ်ားလွသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စိုစြတ္ေသာ မိုးတြင္းကာလတြင္ ျဖစ္ပြားရန္ အခြင့္အလမ္း မ်ားသည့္ ယားနာေရာဂါမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အျဖစ္မ်ားေစသည့္ အေၾကာင္းအရင္း မ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုသည္။
ဘတ္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ား၊ မွိုမ်ားႏွင့္ ကပ္ပါးပိုးမ်ားသည္ ေကာင္းစြာ ေျခာက္ေသြ႕ျခင္းမရွိသည့္ အဝတ္အစားမ်ား၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါမ်ား အစိုျပန္ေနသည့္ ေခါင္းအုံးစြပ္မ်ား၊ အိပ္ယာခင္းမ်ား စသည့္ေနရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ခိုေအာင္းေနနိုင္သလို အလြယ္တကူလည္း ေပါက္ပြားလြယ္တတ္ၾကသည္။
အဆိုပါ ပိုးမႊားမ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႕မိသူမ်ားအဖို႔ ဓာတ္မတည့္ျခင္းျဖစ္သည့္ လကၡဏာမ်ား၊ ယားယံျခင္းမ်ားႏွင့္ ေပြး၊ ညႇင္းစသည့္ အေရျပား ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားခံစားရနိုင္သည္။ အဆိုပါ အေရျပား ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားခံစားရသူတို႔အဖို႔ ယားယံျခင္းေၾကာင့္အလြန္ ေနရခက္နိုင္သည့္အျပင္ မခံနိုင္၍ လက္ျဖင့္ ကုတ္ျခစ္မိပါကလည္း လက္သည္း မ်ားမွတဆင့္ ပိုးမႊားမ်ား ဝင္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္တည္နာမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ အေရျပားေရာဂါ မ်ားကိုပါ ခံစားလာရ နိုင္သည္။
ယခုကာလသည္ကား ေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးငယ္မ်ားအဖို႔ စာသင္ေက်ာင္း မ်ားသို႔ စတင္သြားရေသာ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား အေနႏွင့္ အသင့္ခ်ဳပ္ၿပီး ေက်ာင္းဝတ္စုံမ်ားႏွင့္ အဝတ္အစား အသစ္မ်ား ဝယ္ယူ ေပးတတ္ ၾကသည့္ ကာလလည္း ျဖစ္သည္။
ယခုကဲ့သို႔ စိုစြတ္သည့္ ရာသီဥတုတြင္ အဝတ္အစား ေရာင္းခ်သည့္ ဖက္ရွင္ဆိုင္မ်ား၊ စတိုးဆိုင္မ်ားရွိ ျပင္ပတြင္ ခင္းက်င္း ျပသထားေသာ အဝတ္အစားမ်ားႏွင့္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ သိမ္းဆည္းထားသည့္ အဝတ္အစားမ်ား တြင္လည္း အစိုျပန္ျခင္းႏွင့္အတူ မွိုမ်ားႏွင့္ ကပ္ပါးပိုးမ်ား ကပ္ညိေနနိုင္သည္။
ထို႔အျပင္ မိမိႏွင့္ သင့္ေတာ္ျခင္း ရွိ/မရွိ ကိုင္တြယ္ စမ္းသပ္ ဝတ္ဆင္သြားသည့္ ေရွ႕လူမ်ားတြင္ အေရျပား ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည့္ ေပြး၊ ညႇင္း စသည့္တို႔ ရွိေနခဲ့လၽွင္လည္း အျခား လူမ်ားသို႔ ကူးစက္လြယ္ေစနိုင္သည္။
အဆိုပါ အေျခအေနမ်ားတြင္ အဝတ္အစား အသစ္မ်ားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပန္လည္ ေလၽွာ္ဖြတ္၍ မီးပူထိုးျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္ပဲ ဝတ္ဆင္မိခဲ့လၽွင္ အေရျပား ယားယံျခင္း၊ အင္ျပင္မ်ားထြက္ျခင္းႏွင့္ ေပြး၊ ညႇင္းစသည့္ အေရျပားေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားနိုင္ရန္ အခြင့္အလမ္း အလြန္မ်ားလွသည္။
ယခုရာသီဥတုတြင္ အျဖစ္မ်ားသည့္ အေရျပားေရာဂါတမ်ိဳးမွာ ေရဝဲ/သဲဝဲ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေရစပ္စပ္တြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အလုပ္သမားမ်ား၊ ရႈး၊ ေျခအိတ္မ်ား အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ဝတ္ဆင္ထားရသူမ်ားႏွင့္ တကိုယ္ရည္ သန႔္ရွင္းမႈ အားနည္းသည့္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ေရဝဲ / သဲဝဲမ်ား အလြယ္တကူ ျဖစ္ပြား နိုင္ၾကသည္။ ျဖစ္ပြားလာခဲ့လၽွင္လည္း အလြန္းအမင္းယားယံျခင္းႏွင့္အတူ ကုသမႈ မခံယူလၽွင္ ပိုပို၍ ဆိုးလာၿပီး နာက်င္ျခင္းမ်ားပါ ခံစားလာရနိုင္သည္။
ထို႔အျပင္ မိုးတစက္စက္ရြာေနသည့္ ကာလတြင္ အျဖစ္မ်ားသည့္ အျခားေသာ အေရျပားေရာဂါတမ်ိဳးမွာ ဝဲစို၊ ဝဲေျခာက္မ်ားျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ မသန႔္ရွင္းေသာ ဗြက္ေရ၊ ႏုံးေရမ်ားျဖင့္ ထိေတြ႕ေနရသူမ်ားႏွင့္ မသန႔္ရွင္းေသာ ေရေျမာင္းမ်ားတြင္ ေဆာ့ကစားေလ့ ရွိၾကသည့္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ပြားနိုင္ၾကသည္။
ယားယံျခင္း၊ တစိုစိုျဖစ္ေနတတ္ျခင္း၊ ကုတ္ေလ ပို၍ဆိုးေလျဖစ္လာျခင္းတို႔ ခံစားရနိုင္ သလို ကုတ္ထားေသာ လက္ျဖင့္ အျခားေသာ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႔ ထိေတြ႕ မိပါကလည္း အလြယ္တကူ ကူးစက္လြယ္နိုင္သျဖင့္ အလြန္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ရသည့္ ေရာဂါလည္း ျဖစ္သည္။
ယားနာမ်ားျဖစ္ပြားျခင္းမွ ကာကြယ္နိုင္ရန္
ယခုကဲ့သို႔ ရာသီဥတုတြင္ ယားနာမ်ားျဖစ္ပြားလာခဲ့လၽွင္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသရန္ ခက္ခဲနိုင္သလို ေပ်ာက္ကင္းသြားပါကလည္း ထပ္မံျဖစ္ပြားရန္ အလြန္ လြယ္ကူလွသျဖင့္ မျဖစ္ပြားေစေရး ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထားၾကသင့္သည္။ အထူးသျဖင့္ တကိုယ္ရည္ သန႔္ရွင္းေရးႏွင့္ ေျခသည္း/လက္သည္းမ်ား ပုံမွန္ညႇပ္ေပးျခင္းကို ဂ႐ုျပဳ ေဆာင္ရြက္ရန္လိုၿပီး ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ကာကြယ္ေရး နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္လည္း အေရျပားယားနာမ်ား မျဖစ္ပြားေစေရး ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထား နိုင္သည္။
(၁) ေလၽွာ္ဖြတ္ၿပီး အဝတ္အစားမ်ားကို ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္လွန္း၍ မီးပူေသခ်ာတိုက္ၿပီးမွ ဝတ္ဆင္ပါ။
(၂) အိပ္ယာခင္း၊ ေခါင္းအုံးစြပ္၊ ဖက္လုံးစြပ္၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ စသည္တို႔ အစိုျပန္ျခင္း မရွိပဲ ေျခာက္ေသြ႕ေနေစရန္ အေရးႀကီးသလို အနည္းဆုံး တလလၽွင္ ႏွစ္ႀကိမ္ခန႔္ ေလၽွာ္ဖြတ္ေပးပါ။
(၃) ေသတၱာ၊ ဘီရိုမ်ားအတြင္း အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ထည့္သြင္းသိမ္းဆည္းထားေသာ အဝတ္အစားမ်ားကို အစိုျပန္ေနျခင္းရွိ/ မရွိ မၾကာမၾကာ ထုတ္ၾကည့္၍ လိုအပ္လၽွင္ ထပ္မံ ေလၽွာ္ဖြတ္ၿပီးမွ ဝတ္ဆင္ပါ။
(၄) ေသတၱာ၊ ဘီရိုမ်ားအတြင္း မွိုနံ့မထြက္ေစရန္ႏွင့္ ေရေငြ႕ခိုေအာင္းေနျခင္း မရွိရန္ အတြက္ လုံျခဳံေအာင္ ပိတ္၍ထားပါ။ ပ႐ုတ္လုံးမ်ား၊ အေမြးခဲမ်ား (သို႔မဟုတ္) ေရေငြ႕စုပ္သည့္ Silicon အထုတ္ ငယ္ကေလးမ်ား ထည့္သြင္းေပးထားပါ။
(၅) အသစ္ဝယ္ယူလာေသာ အဝတ္အစားမ်ားကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ေလၽွာ္ဖြတ္၊ မီးပူတိုက္ၿပီးမွ ဝတ္ဆင္ပါ။
(၆) ကေလး၊ လူႀကီး မည္သူမဆို ျပင္ပမွျပန္လာတိုင္း ေျခ၊ လက္မ်ားကို ေရမ်ားမ်ားျဖင့္ ေဆး၍ အဝတ္ေျခာက္ျဖင့္ ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ သုပ္၍ ထားေပးပါ။
(၇) အတြင္းခံအဝတ္အစားမ်ား၊ ေျခအိတ္မ်ားကို အစိုျပန္ျခင္း မရွိေစရန္ႏွင့္ ျဖစ္နိုင္လၽွင္ တေန႔လၽွင္ တစုံခန႔္ အလဲအလွယ္ႏွင့္ အသုံးျပဳေပးပါ။ မၽွေဝသုံးစြဲျခင္းကို အထူးဂ႐ုျပဳ ေရွာင္က်ဥ္ပါ။
(၈) ညအိပ္ယာဝင္ခါနီးတိုင္း ေျခေထာက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာေဆး၍ ေျခာက္ေအာင္ သုပ္ၿပီးမွ အိပ္တတ္သည့္ အက်င့္ျပဳလုပ္ထားပါ။
(၉) ျမစ္မ်ား၊ ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ေရကူးတတ္သူမ်ား အေနႏွင့္လည္း ျပန္တက္လာလၽွင္ ေရၾကည္၊ ေရသန႔္ျဖင့္ ေရျပန္ခ်ိဳးတတ္သည့္ အက်င့္ျပဳလုပ္ေပးထားသင့္သည္။
(၁၀) ျခင္ကိုက္ဖုမ်ား ယားယံျခင္းေၾကာင့္ ကုတ္မိလၽွင္လည္း အေရျပားယားနာမ်ား ျဖစ္ပြားလာနိုင္သျဖင့္ ျခင္ကိုက္မခံရေစေရး ဂ႐ုျပဳေပးပါ။
(၁၁) အေရျပားယားနာမ်ားသည္ အလြယ္တကူ ျဖစ္ပြားနိုင္ေသာ္လည္း အရွင္း ေပ်ာက္ရန္ခက္ခဲလွသျဖင့္ ျဖစ္ပြားလာခဲလၽွင္လည္း နီးစပ္ရာဆရာဝန္ႏွင့္ တိုင္ပင္ျပသ၍ ေပ်ာက္ကင္းသည္အထိ ကုသမႈကို ခံယူၾကေစခ်င္ပါသည္။
ခံရခက္ေသာ ယားနာမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္းမွ ကာကြယ္နိုင္ၾကပါေစ။
Credit: Dr. Tint Tal (Ondoctorapp)
